Page 2 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 2
¾¯¤§ ¾Áç ÇÁ´´·¿¯
"À'¸ÆÅÁ»ÁÀ"
·ÃÁÈÁ±-¼¸ÇÃÀ
´"¸³ ¸ÆÅÁ»ÁÀ »¯º¸½ 'Ç À¯´´Ç¯Ã
...É´°´¶ ¸² ¾Á´´Á± »¶´½ ·¯³
ºÆ»·ÉÊ²Æ ÊÄ º²¶ ÁºÂ·² .ºÂ´Ä´ ÄË»µ»² ÁÊ»¾Ê²Æ Á'½²Â ¶À¹¾À »µ º³Ä¾Ä´Êij»² .ÊÄÀÄÂÊĺ·² Ì·½·Ã Ê²Æ ´Äº Ä´»ºÈ»² »µ Á»²
º»À ºÂ»·²··Ä´ ÊÄ º²¶ Á³»·² Á·² ,¿»ÊÆà º²¶ ÊÄ .ÊÄµÂ»É 4 Á·² »·ÊÆ ÄºËÊÄ Á»»¸ ÁÄĔÊÄ··ºÂ² Á»² ÊÄÉʲºË ¼»¸ ºÊ»ĔË
Á¹¾² ɹȻ »³Ê Á·²´¶ »»³ ºÂÊľĴ ,Áʲ» ÊÄ´»¾µÂÄÈ ÄÂĴ²´Ê²Æ »µ Á»² Áʲ··Ä´ ÁƲËÄ´ ¸»² ò·· ¾¾¹ Êĵ
.¶¹ĔËÀ Á»»¸ Á³ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ Á·² ,²Â··²É Á»² ¾"ȸ ÁÄÀ²¸·È Á·² ÁÃɲ··Ä´ ¸»² º²ºË »µ ÁÄ·· »ÉÈľÄÃ" »µ Á·Æ ´Â·Ê»µ»··É»¾ Á'½Ê·µ
² .¾"ȸ ʸ·Ä ¿»»¹ »³Ê Á·²´¶ »»³ Ì»³ ¿»ÊÆà Á·Æ ÁºÆÄËÄ´ ¼»·² ¿Äµ º»À »µ ¸»² ò·· - "ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆÃ
µ»À¾Ì ² µ»² ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÁÌ 'Ê »µ Á»² ºÂÊľĴ ¼»·² ÊÄ º²¶ º»»È É»ºË "Ã'»ÉÈľÄÃ" ¸»² ,¶Ë·µÉ »Ë»ÀËÌ· ºĔ»·¶ ² ÁÄ··Ä´ ʲ» 70 ÄÂĴ²´Ê²Æ
¿»ÊÆà »µ ºÂÄÉÄ´ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ¿½¹ ºÊ²µ .¾Ä»´»Ê² Á·² Ë»ºÂĺ»·² Á³»¾³Ä´
ºÃ·²··Ä´ º²¶ ÊÄ .´»Â»»··ÂÄ»² Á·Æ ¼»·² .¶³»Ë» ÊÄÊ»À ,¿»ÊÆà ºÆ»·ÉÊ²Æ ¸»·¾³ ºË»Â ÁÄÀ º²¶ .¿»Â»À 'µ Á·Æ ÊĺÂÄÈ
Á»² .ÁÄÀÄ·· Ê²Æ Á´²¾Ë·ÈÊ²Æ Ã²·· º²¶ ÁÄÀ .¿»ÊÆà ºÀĺ²Ä´ ¼»·² ʲÂ
ÁÄ··Ä´ ¸»² ºÆÄËÄ´ Á»»¸ ò·· Áº»»È ÁÄÀ·ÉĴ² ÊÄ ¸»² ¶À¹¾À »µ ¼²Â º²¶'à »·¸² »·· ºÊ»ĔËÄ´ ºÊ²µ Á´»¸²µ ¿Ä»² ºÄº½»Ê²³ Á»·Ë »··
Á·² ÁÈ»¸Ä´ ÊÄ ¸»² ,¿»Â·É Á·Æ ´»µ»»¾ ÁƲʺĴ º²¶ ÊÄ Á·² ,ÁÄĔÊÄ··ºÂ² Á»»É ,¾²À² Á·Æ ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà ² ÁĸĴû·² ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà Ã'»ÉÈľÄà ¸»² ,¿·¾²É
¾²ÊË» 'Ê »»³ ²»Âý² Ä´»¾»»··º»»È ² Á»² Êĵ² ,²Â¾»·· Á»² ,²Ëʲ·· Á»² Á»² ĺú¾Ä »µ ÁÄ··Ä´ ¸»² ò·· -
.¶µÀ̶³ ºÂÊľĴ ÁÄÀ·ÉĴ² ¸»² ´²º Á»»² .¶"Ä µ¾ÄÆÂÊ²É »µ ÁÄ··Ä´ ¼»·² º»»È ³·Ê Á·² ,ÄĔ²Ê»»²
Á·Æ ľĴķ· ² º»À »·´ ² ¸»·¶ ¿»»³ ºÊ²µ .Ǿ²ÉË»À Áò¾ËÄ´ - ºÂÄ»ºÂ²É Á'Æ»·² ĺÃÄÊ´
ÊÄ´»º½»Ê ² ÁÄ··Ä´ ÊÄ ¸»² ¿Èij ¸»² Á»Â³ Êĵ ò·· ¿Äµ½²Â Áʲ··Ä´
º²¶ ¶Ê·Ì¶ ̳¶² Á»»¸ Êij² ,"ɲ··º»¾" ¿»»³ ºĔ²¾ÉÄ´ º²¶ ÊÄ .¿»ÊÆà ¾²Àľ² ÁÄÂĸ ºÆÄËÄ´ ¿Äµ Á»² -»·³ Ê²Æ Áʲ··Ä´ ºÆ»·ÉʲÆ
·È òµ Áº²³Ä´Â² Á·² Ê»º ÁÄÂĸ ò·· ¿»Ê·¸¹À Á·² ¿»ÊÆà Á´Ä¾Ä´
'Ê .ɲÊÆ 5,000 Ê²Æ ÁÆ»·ÉÊ²Æ »µ Á·Æ »»ÊÄɷʵ »µ Á·Æ ¼»»¾´ ÁÄÀ·ÉÄ´
òµ Á´²¾ËÄ´Ê²Æ º²¶ ¾²ÊË» Á·Æ ¿»Ê·µ»Ã ,"¿²Ê ¿»¹²· ¶ÂÀ¾²"
ÄÂÄ» Á·Æ Á·² ,ÁÌ 'Ê Ê²Æ ºÆÄËÄ´ Á·² ,ÄÉ»ÊÄÀ² Á·Æ "´Â»Ë»¾³·Ĕ ·Ê³»¶"
Á»² ÊľÄÉ Êĵ ¸»² Ä´Ê »»ÊÄɷʵ ² Á·Æ ¼Ä¾ºÊ²É "¶³·º ¶Â˾"
² Áʲ··Ä´ ¶Ê»µ Ã'µ¾ÄÆÂʲÉ
ÁÄÂĸ ºÊ²µ ...ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà .¶Æ»¹ Á»²
ÁÄÂĸ ò·· ¿»ÊÆà ĺ¾² ÁÄ··Ä´
Êij² ,Á´ÄÀÊ²Æ ² ÁÄ··Ä´ µÊÄ·· Á»»¸ »·· »·ÂÄ´ ,ºÃ³¾Ä¸ ¾²½»À 'Ê
ºÆ»·ÉÄ´ º²¶ ÃÄ ÊÄ·· ,º¾²Àĵ ¾²Àľ² º²¶ ,¶"Ä ÁÌ 'Ê Äº²º
º¾²··Ä´ ÌÀ²³ ¼»¸ º²¶ ,ÊÆà ² Á·Æ ¼»»¾´ ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ »·· ÁĸĴû·²
Êĵ .ÁºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà Ĵ»¾²À² »µ
.Áȷ²³ º»ÀÊĵ Ã'Êĺ»»¾ »µ Á·² ,Á²´²¾²³ Êĺ'¹'²³
»µ ºÉʲºËÄ´ ¸»·¾³ º²¶ ¼²µ ¿·È ¸»³
ÁÊĵ² Á'¸»³ ÊÆà Á»»² Á·Æ ºÊ»ÆÄ´ Á·² ,ÄÊÄÆòÀº² Ä˻ʲºÃ»¶
,¿»ÊÆà ʽ·À ² Áʲ··Ä´ ÁÌ 'Ê ¸»² Á¾²¸ ,Áµ»²-ºË»Â ·¾»Æ² ,ÁºÃ»Ê·º ¸²
º»»È ÄÈÊ·É ² ¸»³ º²¶ ÊĽ¾Ä·· Êĵ² – ÁÆ»·É ÃÄĔÄ Á·² ÁÄÀ·É»»Ê²
»µ Å»·² ¸»·¶ òµ ºÆ»·ÉÄ´
¸»² ò·· ,ò´ "º»··Ä»É Ĵ²¾" .Êĵ¾»³ ÁÄÀÄ ¸»·¾³
»µ Á·Æ ÊĺÂÄÈ Á»² ÁÄ··Ä´ ¾²À²
Á² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÁÌ 'Ê Êĺ²Æ Êĵ
º²¶ ÊĽ¾Ä·· ²Â¾»·· Á·Æ µ»² Êĵ¾Ä
gsqxqa lqoh_ cq hvuqkqp nyo
w
·¸¸Å Áȸ²¸¯
µ"ÁÈÉ ¯°É ¸º
"À'¸ÆÅÁ»ÁÀ"
·ÃÁÈÁ±-¼¸ÇÃÀ
´"¸³ ¸ÆÅÁ»ÁÀ »¯º¸½ 'Ç À¯´´Ç¯Ã
...É´°´¶ ¸² ¾Á´´Á± »¶´½ ·¯³
ºÆ»·ÉÊ²Æ ÊÄ º²¶ ÁºÂ·² .ºÂ´Ä´ ÄË»µ»² ÁÊ»¾Ê²Æ Á'½²Â ¶À¹¾À »µ º³Ä¾Ä´Êij»² .ÊÄÀÄÂÊĺ·² Ì·½·Ã Ê²Æ ´Äº Ä´»ºÈ»² »µ Á»²
º»À ºÂ»·²··Ä´ ÊÄ º²¶ Á³»·² Á·² ,¿»ÊÆà º²¶ ÊÄ .ÊÄµÂ»É 4 Á·² »·ÊÆ ÄºËÊÄ Á»»¸ ÁÄĔÊÄ··ºÂ² Á»² ÊÄÉʲºË ¼»¸ ºÊ»ĔË
Á¹¾² ɹȻ »³Ê Á·²´¶ »»³ ºÂÊľĴ ,Áʲ» ÊÄ´»¾µÂÄÈ ÄÂĴ²´Ê²Æ »µ Á»² Áʲ··Ä´ ÁƲËÄ´ ¸»² ò·· ¾¾¹ Êĵ
.¶¹ĔËÀ Á»»¸ Á³ ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÊÄ Á·² ,²Â··²É Á»² ¾"ȸ ÁÄÀ²¸·È Á·² ÁÃɲ··Ä´ ¸»² º²ºË »µ ÁÄ·· »ÉÈľÄÃ" »µ Á·Æ ´Â·Ê»µ»··É»¾ Á'½Ê·µ
² .¾"ȸ ʸ·Ä ¿»»¹ »³Ê Á·²´¶ »»³ Ì»³ ¿»ÊÆà Á·Æ ÁºÆÄËÄ´ ¼»·² ¿Äµ º»À »µ ¸»² ò·· - "ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆÃ
µ»À¾Ì ² µ»² ² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÁÌ 'Ê »µ Á»² ºÂÊľĴ ¼»·² ÊÄ º²¶ º»»È É»ºË "Ã'»ÉÈľÄÃ" ¸»² ,¶Ë·µÉ »Ë»ÀËÌ· ºĔ»·¶ ² ÁÄ··Ä´ ʲ» 70 ÄÂĴ²´Ê²Æ
¿»ÊÆà »µ ºÂÄÉÄ´ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ¿½¹ ºÊ²µ .¾Ä»´»Ê² Á·² Ë»ºÂĺ»·² Á³»¾³Ä´
ºÃ·²··Ä´ º²¶ ÊÄ .´»Â»»··ÂÄ»² Á·Æ ¼»·² .¶³»Ë» ÊÄÊ»À ,¿»ÊÆà ºÆ»·ÉÊ²Æ ¸»·¾³ ºË»Â ÁÄÀ º²¶ .¿»Â»À 'µ Á·Æ ÊĺÂÄÈ
Á»² .ÁÄÀÄ·· Ê²Æ Á´²¾Ë·ÈÊ²Æ Ã²·· º²¶ ÁÄÀ .¿»ÊÆà ºÀĺ²Ä´ ¼»·² ʲÂ
ÁÄ··Ä´ ¸»² ºÆÄËÄ´ Á»»¸ ò·· Áº»»È ÁÄÀ·ÉĴ² ÊÄ ¸»² ¶À¹¾À »µ ¼²Â º²¶'à »·¸² »·· ºÊ»ĔËÄ´ ºÊ²µ Á´»¸²µ ¿Ä»² ºÄº½»Ê²³ Á»·Ë »··
Á·² ÁÈ»¸Ä´ ÊÄ ¸»² ,¿»Â·É Á·Æ ´»µ»»¾ ÁƲʺĴ º²¶ ÊÄ Á·² ,ÁÄĔÊÄ··ºÂ² Á»»É ,¾²À² Á·Æ ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà ² ÁĸĴû·² ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà Ã'»ÉÈľÄà ¸»² ,¿·¾²É
¾²ÊË» 'Ê »»³ ²»Âý² Ä´»¾»»··º»»È ² Á»² Êĵ² ,²Â¾»·· Á»² ,²Ëʲ·· Á»² Á»² ĺú¾Ä »µ ÁÄ··Ä´ ¸»² ò·· -
.¶µÀ̶³ ºÂÊľĴ ÁÄÀ·ÉĴ² ¸»² ´²º Á»»² .¶"Ä µ¾ÄÆÂÊ²É »µ ÁÄ··Ä´ ¼»·² º»»È ³·Ê Á·² ,ÄĔ²Ê»»²
Á·Æ ľĴķ· ² º»À »·´ ² ¸»·¶ ¿»»³ ºÊ²µ .Ǿ²ÉË»À Áò¾ËÄ´ - ºÂÄ»ºÂ²É Á'Æ»·² ĺÃÄÊ´
ÊÄ´»º½»Ê ² ÁÄ··Ä´ ÊÄ ¸»² ¿Èij ¸»² Á»Â³ Êĵ ò·· ¿Äµ½²Â Áʲ··Ä´
º²¶ ¶Ê·Ì¶ ̳¶² Á»»¸ Êij² ,"ɲ··º»¾" ¿»»³ ºĔ²¾ÉÄ´ º²¶ ÊÄ .¿»ÊÆà ¾²Àľ² ÁÄÂĸ ºÆÄËÄ´ ¿Äµ Á»² -»·³ Ê²Æ Áʲ··Ä´ ºÆ»·ÉʲÆ
·È òµ Áº²³Ä´Â² Á·² Ê»º ÁÄÂĸ ò·· ¿»Ê·¸¹À Á·² ¿»ÊÆà Á´Ä¾Ä´
'Ê .ɲÊÆ 5,000 Ê²Æ ÁÆ»·ÉÊ²Æ »µ Á·Æ »»ÊÄɷʵ »µ Á·Æ ¼»»¾´ ÁÄÀ·ÉÄ´
òµ Á´²¾ËÄ´Ê²Æ º²¶ ¾²ÊË» Á·Æ ¿»Ê·µ»Ã ,"¿²Ê ¿»¹²· ¶ÂÀ¾²"
ÄÂÄ» Á·Æ Á·² ,ÁÌ 'Ê Ê²Æ ºÆÄËÄ´ Á·² ,ÄÉ»ÊÄÀ² Á·Æ "´Â»Ë»¾³·Ĕ ·Ê³»¶"
Á»² ÊľÄÉ Êĵ ¸»² Ä´Ê »»ÊÄɷʵ ² Á·Æ ¼Ä¾ºÊ²É "¶³·º ¶Â˾"
² Áʲ··Ä´ ¶Ê»µ Ã'µ¾ÄÆÂʲÉ
ÁÄÂĸ ºÊ²µ ...ºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà .¶Æ»¹ Á»²
ÁÄÂĸ ò·· ¿»ÊÆà ĺ¾² ÁÄ··Ä´
Êij² ,Á´ÄÀÊ²Æ ² ÁÄ··Ä´ µÊÄ·· Á»»¸ »·· »·ÂÄ´ ,ºÃ³¾Ä¸ ¾²½»À 'Ê
ºÆ»·ÉÄ´ º²¶ ÃÄ ÊÄ·· ,º¾²Àĵ ¾²Àľ² º²¶ ,¶"Ä ÁÌ 'Ê Äº²º
º¾²··Ä´ ÌÀ²³ ¼»¸ º²¶ ,ÊÆà ² Á·Æ ¼»»¾´ ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ »·· ÁĸĴû·²
Êĵ .ÁºÆÄËÄ´-¿»ÊÆà Ĵ»¾²À² »µ
.Áȷ²³ º»ÀÊĵ Ã'Êĺ»»¾ »µ Á·² ,Á²´²¾²³ Êĺ'¹'²³
»µ ºÉʲºËÄ´ ¸»·¾³ º²¶ ¼²µ ¿·È ¸»³
ÁÊĵ² Á'¸»³ ÊÆà Á»»² Á·Æ ºÊ»ÆÄ´ Á·² ,ÄÊÄÆòÀº² Ä˻ʲºÃ»¶
,¿»ÊÆà ʽ·À ² Áʲ··Ä´ ÁÌ 'Ê ¸»² Á¾²¸ ,Áµ»²-ºË»Â ·¾»Æ² ,ÁºÃ»Ê·º ¸²
º»»È ÄÈÊ·É ² ¸»³ º²¶ ÊĽ¾Ä·· Êĵ² – ÁÆ»·É ÃÄĔÄ Á·² ÁÄÀ·É»»Ê²
»µ Å»·² ¸»·¶ òµ ºÆ»·ÉÄ´
¸»² ò·· ,ò´ "º»··Ä»É Ĵ²¾" .Êĵ¾»³ ÁÄÀÄ ¸»·¾³
»µ Á·Æ ÊĺÂÄÈ Á»² ÁÄ··Ä´ ¾²À²
Á² ÁÄ··Ä´ ¸»² ÁÌ 'Ê Êĺ²Æ Êĵ
º²¶ ÊĽ¾Ä·· ²Â¾»·· Á·Æ µ»² Êĵ¾Ä
gsqxqa lqoh_ cq hvuqkqp nyo
w
·¸¸Å Áȸ²¸¯
µ"ÁÈÉ ¯°É ¸º
