Page 4 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 4
~
~
~
~
~" ~~ ~
"
É´¿ºÀ ÁÀ¸´Ç± ¸² įǷ ·¯³ ²¸¯ ÇÁȸ²»Á³ ¯ ¸´µ¯ ¸´´ Á·º¸ÈÁ± Á²¿Ã¯ºÇ¯Ã-¼Á·¯
²¿¯»À´Ç ¾È¸·À¸¿´½¯Æ ¼Á² ¾¸¯ ¼¸²¸½»É ÇÁ·ÇÁ²¿´³ ¾´Ã ÄÁ¿ ³Ç´É ¯ ·¸½ ·Ç¸ÃÁ±¿¯
À¿ ÇÁ² µ¿´¯ ·»¸¸ÅÇÁ² ¸² ¾Á´´Á± µ¸¯ ÀÁ ´¯´´ ·¯·È ¸² ,µ»Á· ¾Á½¯¿ ¯ Ǹ½ ·¯³ ¾Á½ ¾´¯ ,¯¿»¸´´ ÇÁµ¿´¯ ¾´Ã ²»Á³ ¼Á² ·¸½
¾Á¿Áµ ¾ÇÁ·»Á ÁÇÁ¸¸¯ ¸´µ¯ ¸´´ Á·¯· ¾¸¸½ ¾´¯ ,³°¸È¸ ÇÁµ»Á· Á·½¸Ç¯° µ¸¯ÀÁµ¯¸´µ¯ ...¯¿»¸´´ ¾´Ã ´³¸»¯ ¾°Á±Á± À¯À¯ ´³¸»¯ 'Ç °Ç³ Á·º¸ÈÁ±
À¸Å¯¿ ¸² ¾´Ã ¾Ç¯´´Á± »´Å¸¿ ¹¸´¯ ,·¯·È ÁÇÁ¿Á»Æ ¯ ¾´Ã ¾Á½´ÆÁ± µ¸¯ ¸² ¾±¯Ç·Á± °¯³ ¹¸¯ µ¯ ¾Á½´ÆÁ±À¸´¯ ¸² ¾¸¯ ¾Ã¯Ç·Á± ¹¸µ Ǹ½ ¾°¯³ ,¯"·¸»È
.Á·¸» ¸² ¾´Ã
,³ÈÁ½ Á·¿¯ÀÁÇÁ·¿¸¯ ¾¯ µ¸¯ ÀÁ ¾'º¯¿ ¾Ç¯´´Á± ¾Ç¸´°Á± ¾¸´È ¾¸° ¹¸¯ ¾´Ã ¯"DZ ÇÁ±¸»¸¸³ ÇÁ² ¸´´ ¾Á½¯¿ ÇÁ°»Áµ ¾´¯ ,¼¸»È´Ç¸ ¾¸¯ ·¿±Á± ³Ç¸°³ ¸µÇ¯
.¯¿»¸´´
·Ç¯´´ ÀÁ²Á¸ ·ÈÇ´² ·¸½ ¾Á±¿¸»ÈÁ±
Ǹ½¯» À¯² ¾»¸¸ÅÇÁ² Ǹ½ ÇÁ²¸¸¯ ¾´¯
.Á¸Ç¯·À¸³ ·Ç¯´´ ¯ ¾¸¸µ ¼¸²Æ½ ¾¸´È ¾°¯³ ¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ÇÁ°¯ ,±¸ÇÆ ¼¯·Èï Ǹ¯ ·³¸Å ³¶ÃȽ ÇÁµ¿´¯ .·»¸¸ÅÇÁ² µ¿´¯ ·¯³ ÇÁ À¯´´
·¸½ ²¿¯»À´Ç ¾°¯³ ·"ÅÇÉ Ç¯¸ ¾¸¯ ¾Á¿Áµ ¸¸µ ¾´¯ ,±¸ÇÆ ¾'ǯà ·¯³Á± ³¿´É¶ .É´¶ÃȽ Áȸ´´·¸» ´Å É´Ç´² ¸Ç´² ¾¸´È Ƹ·È ¾¸¸¯ µ¸¯ ¯"·¸»È ´³¸»¯ 'Ç
¼´»È ¯ ¾°¸ÇÈÁ±ÇÁ·¿´¯ ²¿¯»È·¸¸² .³½¶»½ ¸² ¸¸° À¿ ¹Ç²° ¾Ç¯´´Á± »´Å¸¿ ·¯·È ¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´°Á± µ¸¯ Á½¯½ ¾¸¸½ ¼Á²º¯¿ ¾Ç¯¸ ,·¿¸¸³ ¹¸´¯ ¾´¯ .É´¶¸»È
¸² µ¸¯ ¹¯½Ã¯ ¼Á² ·¸´» À¯´´ ,¹¯½Ã¯ ,²¿¯»À´Ç ·µ¯»Ç¯Ã ·¯³ ÇÁ À¯´´
.±¸²¿Á·È·À°»Áµ ¾Á´´Á± Á·¸» ³¿¸²½ ,É´¶¸»È ¾´Ã ÄÁ¿ ¯ ·¸½ ¾¯ ÇÁ ·Ç¸Ã
·¸½ ²¿¯»È·¸¸² ¾È¸´´Å ¹¯½Ã¯ ÇÁ² »¯Çȸ Äǯ ¾¸¯ ³Ç´É ·¸¸ÇÃÈǯà ¾´¯
±¯· ¼Á² ¾¸¯ ¾»¯ÃÁ±½¯µ´Å µ¸¯ ²¿¯»À´Ç ÁȸÀ´Ç ¸² ǯ¿ ¾²ÁÇ À¯´´ ¾²¸¯ ǯÃ
.²¿¯»À´Ç ·Ç¸Æ¯·¯ ·¯³ ²¿¯»È·¸¸² ¾Á´´ .¹¯ÇÃÈ
¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ¾Á¿Áµ ,±¯· ¼Á¿Á¸ ¾¸¯ ,ø· ÇÁ¿Á²¸¸È¯° ¯ µ¸¯ ´³¸»¯ 'Ç
¸² ¾´Ã ¾¯° ¯ ¸´¯ ¸´Ç¯ À¿ ¹Ç²° ·»¯³¯° ·¸¸Æ¿²¸¸È¯° ¸² ÇÁ°¯
¾´¯ ,Á¿´´¯Æ - Á·¸» ¾¸¯ ·¯·È·Ã¸´³
µ»Á· ·¯·È ¼´Å ±Á´´ ¾Ã¸´¯ À¸´Ç¯ ¾Á¿Áµ ·¯³ ÇÁ ¾Á´´ ³Ã´ÆÉ ¯ ¹¸µ ÇÁ·¿´¯
.¾ÇÁ·»Á ÁÇÁ¸¸µ ¾º´µ¯° ´Å ¸² ·¯ ¾´¯ .·»Á´´ ¸² ·»Æ¯ÈÁ± ²"ÃÈÉ É´²»´É .
¾Á½´¿Á±ÇÁ·¿´¯ ¾°¯³ ¸¸µ À¯´´ ±¯· ¸² ·¸½ ·ÇÁ³Á± Ǹ½ ¾°¯³ Á·º¸ÈÁ±
ÀÁ ¾´¯ ,±¯·¿´µ ¯ ¾¸¯ ¾Á´´Á± µ¸¯ Áµ¸¸Ç ¸² .ȸ¿Á±Á±¯° ¼¸¸° ±¿´¿¯ÃÈ
±¯· ÇÁ±¸ÇÁ³Á± ¯ ¾¸¸µ ´Å ·Ãǯ²Á± ·¯³ ¾ÇÁ³ ´Å ¾¸¸Ç¯ ¹¸µ ¾µ¯» Ǹ½ ÇÁ²¸¸¯
¼¯¿À¸´¯ ÀÁÃÁ ·È¸¿Ç¯± ¾Á´´ ,²¿¯» ¾¸¯ Ǹ½¯» Á·º¸ÈÁ± Áȸ·¯½¯Ç² ¸²
.¾Ç¸À¯Ã ¾Ãǯ² »¯µ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
¾´¯ ±¸¯´Ç ¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ¸´µ¯ ¹¸µ ¾Å¸µ ´¯´´ ¾´¯ ·¿Áµ Ǹ¯ ÇÁ´´ ¾ÇÁ³ ·ÈÇÁ
À¯´´ ·¸¸Å ¸² ¾¸¯ ,¾¯° ¾Ã¸´¯ ¹¸»·¸½Á± .¾Ç¸´°Á± ·¿Áµ Ǹ¯ !
ÁÀ¸´Ç± ¸² ·Å¯»ÃÁ±À¸´¯ ·¯³ ¾À¸´Ç²¿¸¯ ·¯·È ¾¸¯ ¾Ç¯´´Á± ¾Ç¸´°Á± ¾¸° ¹¸¯"
~
~
~
~
~" ~~ ~
"
É´¿ºÀ ÁÀ¸´Ç± ¸² įǷ ·¯³ ²¸¯ ÇÁȸ²»Á³ ¯ ¸´µ¯ ¸´´ Á·º¸ÈÁ± Á²¿Ã¯ºÇ¯Ã-¼Á·¯
²¿¯»À´Ç ¾È¸·À¸¿´½¯Æ ¼Á² ¾¸¯ ¼¸²¸½»É ÇÁ·ÇÁ²¿´³ ¾´Ã ÄÁ¿ ³Ç´É ¯ ·¸½ ·Ç¸ÃÁ±¿¯
À¿ ÇÁ² µ¿´¯ ·»¸¸ÅÇÁ² ¸² ¾Á´´Á± µ¸¯ ÀÁ ´¯´´ ·¯·È ¸² ,µ»Á· ¾Á½¯¿ ¯ Ǹ½ ·¯³ ¾Á½ ¾´¯ ,¯¿»¸´´ ÇÁµ¿´¯ ¾´Ã ²»Á³ ¼Á² ·¸½
¾Á¿Áµ ¾ÇÁ·»Á ÁÇÁ¸¸¯ ¸´µ¯ ¸´´ Á·¯· ¾¸¸½ ¾´¯ ,³°¸È¸ ÇÁµ»Á· Á·½¸Ç¯° µ¸¯ÀÁµ¯¸´µ¯ ...¯¿»¸´´ ¾´Ã ´³¸»¯ ¾°Á±Á± À¯À¯ ´³¸»¯ 'Ç °Ç³ Á·º¸ÈÁ±
À¸Å¯¿ ¸² ¾´Ã ¾Ç¯´´Á± »´Å¸¿ ¹¸´¯ ,·¯·È ÁÇÁ¿Á»Æ ¯ ¾´Ã ¾Á½´ÆÁ± µ¸¯ ¸² ¾±¯Ç·Á± °¯³ ¹¸¯ µ¯ ¾Á½´ÆÁ±À¸´¯ ¸² ¾¸¯ ¾Ã¯Ç·Á± ¹¸µ Ǹ½ ¾°¯³ ,¯"·¸»È
.Á·¸» ¸² ¾´Ã
,³ÈÁ½ Á·¿¯ÀÁÇÁ·¿¸¯ ¾¯ µ¸¯ ÀÁ ¾'º¯¿ ¾Ç¯´´Á± ¾Ç¸´°Á± ¾¸´È ¾¸° ¹¸¯ ¾´Ã ¯"DZ ÇÁ±¸»¸¸³ ÇÁ² ¸´´ ¾Á½¯¿ ÇÁ°»Áµ ¾´¯ ,¼¸»È´Ç¸ ¾¸¯ ·¿±Á± ³Ç¸°³ ¸µÇ¯
.¯¿»¸´´
·Ç¯´´ ÀÁ²Á¸ ·ÈÇ´² ·¸½ ¾Á±¿¸»ÈÁ±
Ǹ½¯» À¯² ¾»¸¸ÅÇÁ² Ǹ½ ÇÁ²¸¸¯ ¾´¯
.Á¸Ç¯·À¸³ ·Ç¯´´ ¯ ¾¸¸µ ¼¸²Æ½ ¾¸´È ¾°¯³ ¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ÇÁ°¯ ,±¸ÇÆ ¼¯·Èï Ǹ¯ ·³¸Å ³¶ÃȽ ÇÁµ¿´¯ .·»¸¸ÅÇÁ² µ¿´¯ ·¯³ ÇÁ À¯´´
·¸½ ²¿¯»À´Ç ¾°¯³ ·"ÅÇÉ Ç¯¸ ¾¸¯ ¾Á¿Áµ ¸¸µ ¾´¯ ,±¸ÇÆ ¾'ǯà ·¯³Á± ³¿´É¶ .É´¶ÃȽ Áȸ´´·¸» ´Å É´Ç´² ¸Ç´² ¾¸´È Ƹ·È ¾¸¸¯ µ¸¯ ¯"·¸»È ´³¸»¯ 'Ç
¼´»È ¯ ¾°¸ÇÈÁ±ÇÁ·¿´¯ ²¿¯»È·¸¸² .³½¶»½ ¸² ¸¸° À¿ ¹Ç²° ¾Ç¯´´Á± »´Å¸¿ ·¯·È ¸² ¾¸¯ ¾Ç¸´°Á± µ¸¯ Á½¯½ ¾¸¸½ ¼Á²º¯¿ ¾Ç¯¸ ,·¿¸¸³ ¹¸´¯ ¾´¯ .É´¶¸»È
¸² µ¸¯ ¹¯½Ã¯ ¼Á² ·¸´» À¯´´ ,¹¯½Ã¯ ,²¿¯»À´Ç ·µ¯»Ç¯Ã ·¯³ ÇÁ À¯´´
.±¸²¿Á·È·À°»Áµ ¾Á´´Á± Á·¸» ³¿¸²½ ,É´¶¸»È ¾´Ã ÄÁ¿ ¯ ·¸½ ¾¯ ÇÁ ·Ç¸Ã
·¸½ ²¿¯»È·¸¸² ¾È¸´´Å ¹¯½Ã¯ ÇÁ² »¯Çȸ Äǯ ¾¸¯ ³Ç´É ·¸¸ÇÃÈǯà ¾´¯
±¯· ¼Á² ¾¸¯ ¾»¯ÃÁ±½¯µ´Å µ¸¯ ²¿¯»À´Ç ÁȸÀ´Ç ¸² ǯ¿ ¾²ÁÇ À¯´´ ¾²¸¯ ǯÃ
.²¿¯»À´Ç ·Ç¸Æ¯·¯ ·¯³ ²¿¯»È·¸¸² ¾Á´´ .¹¯ÇÃÈ
¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ¾Á¿Áµ ,±¯· ¼Á¿Á¸ ¾¸¯ ,ø· ÇÁ¿Á²¸¸È¯° ¯ µ¸¯ ´³¸»¯ 'Ç
¸² ¾´Ã ¾¯° ¯ ¸´¯ ¸´Ç¯ À¿ ¹Ç²° ·»¯³¯° ·¸¸Æ¿²¸¸È¯° ¸² ÇÁ°¯
¾´¯ ,Á¿´´¯Æ - Á·¸» ¾¸¯ ·¯·È·Ã¸´³
µ»Á· ·¯·È ¼´Å ±Á´´ ¾Ã¸´¯ À¸´Ç¯ ¾Á¿Áµ ·¯³ ÇÁ ¾Á´´ ³Ã´ÆÉ ¯ ¹¸µ ÇÁ·¿´¯
.¾ÇÁ·»Á ÁÇÁ¸¸µ ¾º´µ¯° ´Å ¸² ·¯ ¾´¯ .·»Á´´ ¸² ·»Æ¯ÈÁ± ²"ÃÈÉ É´²»´É .
¾Á½´¿Á±ÇÁ·¿´¯ ¾°¯³ ¸¸µ À¯´´ ±¯· ¸² ·¸½ ·ÇÁ³Á± Ǹ½ ¾°¯³ Á·º¸ÈÁ±
ÀÁ ¾´¯ ,±¯·¿´µ ¯ ¾¸¯ ¾Á´´Á± µ¸¯ Áµ¸¸Ç ¸² .ȸ¿Á±Á±¯° ¼¸¸° ±¿´¿¯ÃÈ
±¯· ÇÁ±¸ÇÁ³Á± ¯ ¾¸¸µ ´Å ·Ãǯ²Á± ·¯³ ¾ÇÁ³ ´Å ¾¸¸Ç¯ ¹¸µ ¾µ¯» Ǹ½ ÇÁ²¸¸¯
¼¯¿À¸´¯ ÀÁÃÁ ·È¸¿Ç¯± ¾Á´´ ,²¿¯» ¾¸¯ Ǹ½¯» Á·º¸ÈÁ± Áȸ·¯½¯Ç² ¸²
.¾Ç¸À¯Ã ¾Ãǯ² »¯µ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
¾´¯ ±¸¯´Ç ¾ÇÁ·»Á Á¿¸¸½ ¸´µ¯ ¹¸µ ¾Å¸µ ´¯´´ ¾´¯ ·¿Áµ Ǹ¯ ÇÁ´´ ¾ÇÁ³ ·ÈÇÁ
À¯´´ ·¸¸Å ¸² ¾¸¯ ,¾¯° ¾Ã¸´¯ ¹¸»·¸½Á± .¾Ç¸´°Á± ·¿Áµ Ǹ¯ !
ÁÀ¸´Ç± ¸² ·Å¯»ÃÁ±À¸´¯ ·¯³ ¾À¸´Ç²¿¸¯ ·¯·È ¾¸¯ ¾Ç¯´´Á± ¾Ç¸´°Á± ¾¸° ¹¸¯"
