Page 4 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 4
³"ÃÇÉ ,´»Àº ¯"¸ ,·¸¸Åǯ¸ Á·À'100 ¸² ´Å




‡–ƒ‚‡„‡Œ Î"‚–‚–ƒ‚‡„‡Œ Î"‚–‚






ú"ˆ
ú"ˆ„ ƒŽ‡Œ‡–-„ ƒŽ‡Œ‡–-







Æǯ¸ ´¸¿ ¾¸¯ ¾Ç¯´´Á± Æ»ÉÀ¿ ¼¸Å´» §Ã µ¸¯ ÇÁº»Á´´



Á"¸µ ÇÁ¿¸Èµ¸Ç ¾±¸»¸¸³ ¾´Ã »Æ¸¿¸¸¯-Ç´¯

ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ ·±¸» À¯´´ ¾° Ƕ¯ ¾° ÇÁ·À±¸Å¿¸¸¯ ¾´¯




ɹȻ »³Ê É"¶Ê¶ ̳ ¶"ÄÊÌò̻³ʶ ³Ç´³·³ ³Ç´¿½ ¸² ¾´Ã Á¸Ç¯·À¸³ ¸² ¾Èǯà ¾¸¯ ¾Á´´Á± ÆÀ´Á Æǯ·È Ǹ½ ¾°¯³ ƸǴŠ¾Ç¯¸ »¯Å ¯ ·¸½
:Á»¸ »»Êµ ÁÊ»·³Ä´ ¿»² ÁÄÂĸ ,Ä"»¸ Ë·¶·³À ¾Á¿Áµ Áº»Á´´ »¸¸· - ¾²¯° ÇÁ¿¯Æ¸ÇÁ½¯ ¼Á² ¾·ÁÇ·¯° ¾°¯³ À¯´´ À'¸°Ç Áȸ'²¸À¶ Á·ÈÇÁ
ʺÆ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ,¿¹ÂÀ »½µÊÀ ¶ËÀ »µ Áº½²¾Ä´ Á³²¶ ¶Ê·ÂÀ¶ »ÂÉ Ì·À˽ ¾¸¯ - ·ÅÁµ¯° ¯² ¹¸µ ¾°¯³ Áº»Á´´ ÁÇÁ²¿¯ ¾´¯ ,¾º´µ¯° ÁÇÁ±¿Á» ¾´¯ ÁÅÇ´Æ Â¸´¯ ¾Á½´ÆÁ± ¯²
Áʶ² »³Ê É"¶Ê¶ ;µÂ»É þ² Áʲ··Ä´ ²Ê·´»µ²ÃÀ ¾²ÊË» »³Ê É"¶Ê¶ Á·Æ Á»¸ º½² .É´½¶»½ ¸¸´´Å ¸² ¾È¸´´Å ¾Ç¯¸ ¸²
Êĵ ,Áʶ² ÌË·µÉ ¾Ä³ Ä"»¸ ²Ê·´»µ²ÃÀ ¿¶Ê³² »³Ê É"¶Ê¶ Áɸ¶ Ê"·Àµ²¶ Á³ ,Ä"»¸ ¾´Ã ¾²¸¯ Áȸ'²¸À¶ ¹¯À ¯ ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¸Æ ¾Á½´ÆÀ¸´Ç¯ ¾°¸´³Á±¿¯ ¾°¯³ ³Ã´ÆÉ Á¿Á¸ ¾¸¯
¸»² Á·¸ Á»»¸) ²Ê·´»µ²Ã Á»² ̾˷˶ ¼»ËÀÀ ·À·ÉÀ ²¾ÀÀ· ·Â³ ,Ä"»¸ ²Ê·´»µ²ÃÀ ³ÉÄ» ¾Á½¯Ç±¯ §Ã¸²¾°¯³·Ç¯²À¯´´ ,ÇÁ²¿Á» ÁȸÀ´Ç ¸² ¾´Ã · §Ã¸´³ÇÁ°¸¯ ,É´¿¸²½ Á¿Á²¸ÈǯÃ
¾"ȸ Å÷» ¿·¾Ë »½µÊÀ »³Ê É"¶Ê¶ ÁÄ··Ä´ .Ä"»¸ Á»Ë¸»ÊÀ ¾²ÊË» »³Ê É"¶Ê¶ ¾Ë .¾²¸¯ ¸´¯ ·»¸ÅÁ± ¹¸»ÆÁÇÈ
ÊĺÄĔË º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,²Ê·´»µ²ÃÀ ,Á·Ë²Ê ´··»¸ Ã'ÊÄÊ·´»µ²Ã ¾²ÊË» 'ÊÁ·Æ ,Á¸Ç¯·À¸³ Á±¸µ¯² ¸² ÇÁ°¸¯ ¾Á»Æ¸·Ç¯ Á¸ÇÁÀ ¯ ¾°¸ÇÈÁ± Ǹ½ ¾°¯³ ǯ¸ 25 ÇÁºÁ³ ·¸½
¿»² Á·Æ ò·· ,¾Ë»ÀÄËĔ Á»² ºÂ»·²··Ä´ ¾¸¯ »¸À¿´¯Æ ¾È¸²¸¯ ¾±¸»¯½¯ ¾'ºÇ´² ¾Á¿¸ÈÇÁ µ¸¯ À¯´´ Á°¯±À¸´¯ "Æǯ §Ã¯Ç¯°»´Æ" ¸² ¾¸¯
²Ê·´»µ²Ã˵·É¶ÊȹÊĺ»»··¼»¸ºÄ»È ·¯³ ÀÁ ´¯´´ ,±¿´·¸¸Å ÇÁµ¿´¯ ¾¸¯ ¾ÇÁ´´ ·±»¯ÃÁ±º¯¿ ·»¯µÁ± À¯² ·¯³ ÇÁ·Á §ÃÈ .Æǯ §Ã¯Ç¯°
¿·¾Ë »³Ê É"¶Ê¶ Á·² ;(¾²ÊË» Çʲ Á»² ¸´´ ¹¸µ ·¯³ ÀÁ ÇÁ°¯ ,"ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ ¾°Á» Áȸ²¸¯ Á±¸»¯½¯" ¼´»¯Æ ÇÁ² ¾Á¿¸¸ÈÇÁ ¾°¸´³Á±¿¯
ÁÄ··Ä´ ËÀËÀ º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,Ä"»¸ Å÷» ¸² ¾¸¯ ,¼¸¿°Ç ¾´¯ É´»³Æ Á·ÈÇÁ ¸² ;ÁƸÇÁ½¯ ¾´Ã Á¸Ç¯·À¸³ Áȸ²¸¯ ¸² ´Å ·Á´´ÁǸÆǯÃ
.Ç»··²ÂÊÄ˺ º²ºË »µ Á»² Ì"·Ê·Àµ²³ .¼"¸Ç´½²¯ »¯Å ¯ ÇÁ·Á §ÃÈ ¾´¯ ¾²¸¯ Áȸ'²¸À¶ ¾Á½´ÆÁ±¿¯ ¯² ¾Á¿Áµ ÀÁ ǯà ¹¯¿ ɴôÆÉ
,Êĺ½Äº »»··È ÁÊ»·³Ä´ ¼»·² ÁÄÂĸ ÃÄ
:º»À º²¶Ä´ ¶Â·Ì¹ Á³²¶ Ľ¾Ä·· ·»¯½Á² »¸¸´´ ,·Á°Ç¯-Èǯà ÁÇÁ´´È ǯ± ·±¿¯»Ç¯Ã ·¯³ Á¸Ç¯·À¸³ Á±¸µ¯² ¸² ¾¸¸±´Åº¯¿
Ä"»¸ ²Ê»ĔË »½µÊÀ ɹȻ »³Ê É"¶Ê¶ ¼´È ¾¸¸Æ ¸´¯ ¾Á±¿´·¸¸Å ÇÁ²¯ ¼¸ÇÃÀ ¾Á¿Á¸¸» ´Å ·¸¸Æº¸»±Á½ ¾¸¸Æ ¾Á´´Á± ·È¸¿º¯¿ µ¸¯
Å÷» ¿·¾Ë »³Ê É"¶Ê¶ Á·² ,ǻ˸²··´À ¾±»¯Ãº¯¿ ¹Ç´² ¾´¯ ,¾´´¸ºÇ¯ ¾´¯ À¸ÇÁÇ°¸¸» ¸² ¾¸¯ ¾º´µ¯° Áº¸»¿ÁµÇÁ §Ã¹Ç´²¾²¸¸À ,·¯½Ç¯Ã
.²È»Â¾»ÀÀ Ä"»¸ Á²Àµ»ÊÆ .¼Á² ÇÁ°¸¯ É´Á¸²¸ Á±¸·¿¯³-·ÈÇÁ Áº»Á´´ ¸¸À ·¯³Á± ¾°¯³ Áº»Á´´ ¾È·¿Á½
̳ ̻³ʶ ,»ÂË ´··»¸ Ã'»³Ê Á·Æ ,·Á´´Á·¿¸Ç±ÇÁ² ·»¯½Á² ¹¸µ ¾°¯³ Ǹ½ À¯´´ Á¸Ç¯·À¸³ Á±¸µ¯² ¸² ¾´Ã ¾Á»·¸ §Ã¯Æ ¸² ¾È¸´´Å
,»"ŵ ¾¯½²¸Çà ƶŸ ¸°Ç Æ"³Ç³ ,°´¿¸½¸Ç ¾´Ã ¸°Ç ÇÁÇ´±¸²¯À ¼Á¿´Ã Á·º¸ÈÁ± ¸² ¾Á´´Á± µ¸¯
¿·¾Ë »³Ê É"¶Ê¶ ·µ·µ ̳ ¶"ÄÄ³Ë Á¿Á¸ ¾¸¯ ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ ·º´µ¯° ¾°¯³ À¯´´ À'¸°Ç ÁÀ¸´Ç± ÇÁ°¯ Á±¿´¸ ¸² ¾´Ã ¾Á´´Á± µ¸¯ ÇÁº»Á´´
Ê·½³¶ Á³ Êĵ) Ä"»¸ ²Ê·´»µ²ÃÀ Å÷» .´É¶´¿½» ¾Á½´ÆÁ± ¾´¯ ¾Ç¯´´Á± Æ»ÉÀ¿ ¸³¯² µ¸¯ ÇÁ ¾´¯ ,É´½¶»½ ¸¸´´Å ¸² ¾È¸´´Å ³Ã´ÆÉ
¿»² ¸»² ,(Ä"»¸ ÊÄ»˸»Ê Á´»¾»»¶ Á·Æ ,ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¯ ¹´µ¯° ¾ÇÁ±¿Á» ¾´¯ ¾·±»¯ÃÁ±º¯¿-Æǯ·È ¾¸¸µ ÇÁ°¸¯ ¼¸·Ç §Ã¸²±¸²¿Á¸¸±º¯¿
·¸¸Å Áȸ²¸¯ ;³»³² ¾Ì-²Ê·´»µ²ÃÀ ¾"ȸ ³ÉÄ» ·¸½ ·²ÁÇÁ± ¹¸»¿ÁµÇÁ §Ã Ǹ½ ¾°¯³ ,¾²¿Á·È½´¯ Á·» §ÃÁ¿Ç¯Ã ÇÁ·¿´¯ ³Ç¸· §Ã Áȸ±¯Ç· ¸² ¾´¯
¿¶Ê³² »³Ê É"¶Ê¶ :Á»¸ ÅÂ»Æ ÁÊ»·³Ä´
¹¸µ ¾°¯³ Áº»Á´´ ¼¸ÇÆ´¶ ·¸½ ¹¸´¯ ¾´¯ ,¹´µ¯° ¾±¸µ¯² ¼Á² ·Æ¿Á²Á± ¹¯¿ ¾°¯³ Áº»Á´´ ¾²¸¯
²Ê·´»µ²ÃÀ ¾"ȸ ɹȻ »³Ê É"¶Ê¶
.¾¸ÇÁ² ·»°¸Ç±Á±
ʺÆ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ,ÄË·¶» µ·µ ;³·Â»À»Ê
³"ÃÈÉ ¶»È¸´ . ,»³È ²µ·¶» ;³»³² ¾Ì Á»² ÊĺÄĔË ¾"ȸ ¾±¸µ¯² ¼Á² ÇÁ°¸¯ ¾Á¿¸ÈÇÁ µ¸¯ À¯´´ »Æ¸·Ç¯ ¾¯ ¾Ã¯ÈÁ± ¹¸´¯ ·»¯½Á² ¹¸µ ¾°¯³ Ǹ½
¿»»¹ ¶À¾Ë »³Ê ;µÂ»É þ² Áʲ··Ä´
¾Á½ ·¯³ ·»¯½Á² .µ"½ÈÉ É¿È° ,¯Ç´±¸²¯À-¾¸Èµ¸Ç ¸²¸À¶² Á°¯±À¸´¯ "É´»¸À½" ¸² ¾¸¯ ,¾'¸°Ç
¾Á´´Á± µ¸¯ À¯´´ ,¯Ç´±¸²¯À-¾¸Èµ¸Ç ¸²¸À¶² ¾´º½ ¼´Å ¾²¿Á´´ ¹¸µ ¹Ç´² µ¸´»° ¾Ã¯È ·¿ÁÆÁ± À¯²
;µÂ»É þ² Áʲ··Ä´ ʺÆ ¸»² ÊĽ¾Ä··
...ÁƸÇÁ½¯ ¾¸¸Æ "·ÀÆÁÃÁ±" À¯² ¾°¯³ ¸¸µ ¾´¯ ,°¸°¯ »É ¾¸¯
»³Ê É"¶Ê¶ ¿Äµ»»² Á·² Êĺ½²º »µ Á·²
! ,³·ÉºÊ²ËºÀ ¾"ȸ Á²Àµ»ÊÆ ¶À¾Ë Ǹ½ ¾»Á´´ ,»"ŵ ¾'¸°Ç ÇÁ'°´¿¸½¸Ç-¯Ç´±¸²¯À ¼Á² ¾´Ã ·¸¸Åǯ¸ Á·À'100 ¸² ǯà ±¸²¿Á¸¸·È
.³»³² ¾Ì Á»² ÊĺÄĔË :Á°¯±À¸´¯ Á·¿¯½ÇÁ² ¸² ¾¸¯ ·ÇÁ²»¸ÈÁ± ·ÇÁ´´'À ¸´´ ·¸´» É´²»´É Á¿¸¸µ ¾ÅÇ´Æ ¾¸¯ ¾»Á·ÈǯÃ
   1   2   3   4   5   6   7   8   9