Page 7 - Yidishe Tzeit - די צייטונג
P. 7
,¾¯²¿¯» ¾¸¯ "ÇÁ´´ÆÀ ²»Áÿ³¯È" "ÇÁ´´ÆÀ ²»Áÿ³¯È"
,¾¯²¿¯» ¾¸¯
?ǯà ÀÁ ·»Á·È À¯´´Ç¯Ã ÀÁ ·»Á·È À¯´´
?
Áǯ²¿Á±Á» ¸² ¾¸¯ »Á·¸ §Ã¯Æ ¾È¸±¯Ç· ¯ ¾´Ã Á²¿Á ¸²
»"µ ²»Áÿ³¯È ³½»È °Ç³ ¾´Ã Á¸Ç¯·À¸³ ±¿´·ÁÇ-³½¶»½
Á»ÂÀ ² »·· ÊÄÀ ¾»Æ·È ºË»Â Á·Æ º»»¾´²³ .Áµ»² ÁÄ··Äº²Ê ÃÉľĔÀ²É ¿Äµ Á·Æ ÊĺÂÄÈ ¿Ä»² ¼¸»È´Ç¸ – ¾¯²¿¯» ,¾¯½Ã´¯Æ '¸»¯ °Ç³
!Áµ»² º¾ÄºËÄ´Ê²Æ ºË»Â Êij² ºÊÄ·· ÃÄ ²¸»²Ã²·· ,¿»Âɸ ³Ë·À ² º»»ºË
* Êĵ Á·² "ĺ½»ËÄ´ ÄȲ´" »µ Ľ»¾ÊĶ º»À ¿»»¶-Ãĺ¾² Êľij²Â Á² Áʲ··Ä´ Á³²Ê´²³ ¸»² À"µËÌ Á»²
ÁÄ·· ,¶À¹¾À º¾Ä·· ĺËÊÄ »µ ¼²Â ¾º»Ĕ²É ÊÄ´»ºÃ»´À·² ÊÄ´»µ'ÊĺÄĔË ÊĺÂĽ»»ÈĴû·² Á² Á·² ÁÊÄÀ»È Ì»³ ÁË»µ»² Áº¾² ¿Ä»² µ»² ÊÄÊĺ¾Ä
º»À ºÂĵʲĴ»»² ,³²ºË ÊÄ˻»ȻµÄÀ
Áʲ··Ä´ ÁÄÂĸ Áʲ´Â·² Á·² ¼»»ÊºÃÄ ·È ºÊ»³·ÊĔ Äɲº º²¶ ÁÄÀ ò·· »·· ,Ì·»ÀË´³· Ì·»Â¹·Ê³ ú·´ ¿Ä¾² Á·Æ ºÂÄ´Ä´ "µÂÄ º·²Ã" »µ Á»² ¿»»¹¶
Á»»É ºÊ»Ê´»ÀÄ º²¶ ,̷»µÀ ÄÂÄ´»»² Ä»»Â »µ Å»·² ÁÄÀ²Â ¿Äµ ¼Ê·µ Áº½»ÊÊ²Æ Á³Ê²ºËÄ´ ¸»² ¿²¸Â»»² Á·² µÂ¾Ä .Á²µÂ²¾
'Ê ³Ê¶ ÁÄÀ²Â Á'º»À µ»² ² µÂ²¾´ÂÄ .ºÂÄ´Ä´ ·È ÁÄÂÄ··²µ ¿·È ¿»Â»ÂÀ ĺʻ¸»Â²´Ê² Á·² ¶³»³Ã Á»»¸ Á·Æ ºÊ»¾²¸»² ,µ»² Êĵ
Á½¾Ä··
ÃÄ
Ä´»À·Ê²
¼»·²
ÁÄÀ·É
²ÁÄ··Ä´¸»²ÊÄ .¾"¸ µ¾Äƶ²Ë Ê·µ´»³² ÁÄ··Ä´ ¸»² ,µ¾Äƶ²Ë ³Ê¶ ,µ»² Êĵ .ÊÄ»·²··Â»»² ÊÄ .ĺ²ɲ³ Ä´»¾²À² Á·Æ ºÊĺ»»··Êĵ
º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,³Ê "ÊÄË»ÉÄ»" ÊÄÀ·ÊÆ Á»² "Ļ˷À¶ ¼²¾À" ÊÄÂÄÆ·ÊĴû·² Êĵ Á²À»Ê² ÊÄ´»º·¾³ ² þ² Áʲ··Ä´ ʺÆ ¸»²
Á»»¸ Á»² Á³Ä¾ ÊÄÀ·ÊÆ-´ÂÄÊºË ² ºÊ»ÆÄ´ º¾Ä·· ĺ»»··È »µ Á·Æ Áʲ» »µ Á»² µÂ²¾´ÂÄ Ã²·· ,ÃÉľĔÀ²É ¿·È ´»µÂÄ»»´Â»»Ê² ÁÄ··Ä´ ºË»Â ·¾»Æ² ¸»² ³·ºË Á»»¸ Á»² ò··
.µÂ²¾´ÂÄ ,¶Â»µÀ Ä»»Â ÊÄ º²¶ ºÂ²¶ ÄÂÄ´»»² Á»»¸ Å»·² .¶À¹¾À ,"ÊÄ··Éà µ¾Äƶ²Ë" ÁÄÀ²Â ¿Äµ º´²Êº ò·· ÃÄĔÄ ,´Â·È»»¶ Ľ»¾ÂÄ··Ä´ Á»»É
!º²¶Ä´ º²¶ ÊÄ´Ê»³ ÊÄË»º»Ê³ ÊĵĻ
»µ º¾»»ÈÊĵ ò·· ¾Ä··²º ² º»»ºË
ÁÃɲ··Ä´Æ»·² Á»·Ë ¸»² ,¶À¾Ë ,Á·¸ Á»»¸ Á·² ÊĺÊĵ·¶ º´ÂÄʳĴû·Ê² ,¾"¸ µ¾Äƶ²Ë ¶À¾Ë ³Ê¶ Á·Æ ĺ½»ËÄ´
»»ÊºÄ´ Á³»¾³Ä´ ¸»² ÊÄ Êij² ,µÂ²¾´ÂÄ Á»² ²Á»² ,ÄĔ²Ê»»² Á·Æ ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º »»Àʲ ÄË»º»Ê³ »µ Á»² ʻȻƲ ÊÄË»µ»² ² ¸»² ÊĺÄĔË Ê²» ÁÄÈ ¿·Ê²
¾²À»»É º²¶ ÊÄ Á·² ¿²ºËĔ² Á»»¸ ·È » µÃ¾²Áʲ··Ä´ºÂ²É²³¸»²Ã²··Ä»Ã»À ² ÁÄ··Ä´ ÊĺÄĔË Á·² ÊÄ»ÊÆ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ÊÄË»µ»² ÊÄ»»Â ² Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´Æ»·² ²"ÃÈÉ ³½´ÇÉ .
- ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ ·²·· Á·Æ ÁÃÄ´Ê²Æ ºË»Â ¾»Æ ò·· Á·² ,"ÁºÊ²Ĕòʺ-Êĵ»É" ¸»² ÁÄÀ²Â Á»»¸ Å»·² ò·· ,³Ê ÊÄ'³·Ë¹ ʲ´ µÊ²ÆÀĺà ÄË»'µÊ¹ »µ Á»² ÃÉľĔÀ²É
¿·»¾ Á¾ÄºË ¼»¸ ºÄ·· ÊÄ ÁÄÀÄ·· Ê²Æ Á·² Êij»² Á·² µÂ²¾´ÂÄ Á»² ¿»ÂÉÃÄ Á·² ¿»Â³Ê ."ºÂÄ´Ä´" Ä»»Â »µ Áʲ··Ä´ ÁÆ·ÊÄ´ Á·Æ º»»¸ ¿»»³ ,Á²µÂ²¾ Á·Æ ºÂÄ´Ä´ ¾»¶
ÁʲÆĴû·Ê² ¸»² ¶À¾Ë ÊĴ·» Êĵ .Á»µ¶ ¶¾È¶ ÊÄ»»¸ ´»µ¾·Ë ¿»² ÁÄÂĸ º¾Ä·· »µ Á³Ä ,µ·²Ê Ĕ»ËµÊ²¾ Á·² ÉʲĔ Ĕ»ËµÊ²¾
È"¶´¶ »»³ ,¶³»Ë» ÊÄʺ»»Â »µ Á»² ÁÄÂÊľ .ÁÊÄÀ²É-¸²´ Ä˺»»µ »µ Á·Æ ,µ¾Äƶ²Ë ³Ê¶ Á·Æ µ¾»³ ² Êĺ·² ºÊ²µ º²¶ ÁÄÀ .ɾ²··ºÄ³²¸»¾ÄÁ»··É
Á·² ,¾"ȸ ʲ´Â·² »·¾¶ µ·µ ¾²·ÀË »³Ê ÊÄµÂ¾Ä Êĵ ÁÄ··Ä´ ¼»·² ¸»² µ»² Êĵ ,Á²ÀÊĴ·» ² ÁÄ··Ä´ ¼²Â ¸»² ÊÄ ÁÄ·· Á·Æ ÄË»À»»¶ Ê²Æ Ì·Ê»µ ÊÄ´»¾µÂÄÈ º»·³Ä´ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
»µ Á»² ºÂÄÊľĴ ÊÄ º²¶ ÊĺÄĔË Á » ²Áʲ··Ä´ÊºÆ¸»²ÊĽ¾Ä··µ»² Á»² ºÊÄ·· ,Ê»µÂ·À ÁË»Êĺ»¾»À ² Á»² ¼»¸Á³²¶Ä½¾Ä··¶Ê·Ì»Â³Êĺ·Êĵ ,Áµ»²
º²¶ÊÄ·²·· ,µÂ²¾´ÂÄ Á»² Ì·³»Ë» ľ²É²¾ ´»µÂÄÊÄ·· ,ÁÊ»·ÊÆÊ²Æ Á·² ¿»Ê² ,À"µËÌ ¿ÄÂ·Æ Äº½»ËÄ´ »µ º¾ÄºËÄ´Ê²Æ ÁÈÊ·É Êĵ² ÁÆ»·É·È»»² Á³»·¾ÊÄ ºÂÄÉÄ´ ºË»Â !
·È Á³Ä¾ Á»»¸ ºÄÀµ»··Ä´ º²¶ ò·· ³Ê .Á²µÂ²¾ Á»² Ì·Ê»µ Ľ»¾ÂÄ··Ä´ ÁĴ»µ
,¾¯²¿¯» ¾¸¯
?ǯà ÀÁ ·»Á·È À¯´´Ç¯Ã ÀÁ ·»Á·È À¯´´
?
Áǯ²¿Á±Á» ¸² ¾¸¯ »Á·¸ §Ã¯Æ ¾È¸±¯Ç· ¯ ¾´Ã Á²¿Á ¸²
»"µ ²»Áÿ³¯È ³½»È °Ç³ ¾´Ã Á¸Ç¯·À¸³ ±¿´·ÁÇ-³½¶»½
Á»ÂÀ ² »·· ÊÄÀ ¾»Æ·È ºË»Â Á·Æ º»»¾´²³ .Áµ»² ÁÄ··Äº²Ê ÃÉľĔÀ²É ¿Äµ Á·Æ ÊĺÂÄÈ ¿Ä»² ¼¸»È´Ç¸ – ¾¯²¿¯» ,¾¯½Ã´¯Æ '¸»¯ °Ç³
!Áµ»² º¾ÄºËÄ´Ê²Æ ºË»Â Êij² ºÊÄ·· ÃÄ ²¸»²Ã²·· ,¿»Âɸ ³Ë·À ² º»»ºË
* Êĵ Á·² "ĺ½»ËÄ´ ÄȲ´" »µ Ľ»¾ÊĶ º»À ¿»»¶-Ãĺ¾² Êľij²Â Á² Áʲ··Ä´ Á³²Ê´²³ ¸»² À"µËÌ Á»²
ÁÄ·· ,¶À¹¾À º¾Ä·· ĺËÊÄ »µ ¼²Â ¾º»Ĕ²É ÊÄ´»ºÃ»´À·² ÊÄ´»µ'ÊĺÄĔË ÊĺÂĽ»»ÈĴû·² Á² Á·² ÁÊÄÀ»È Ì»³ ÁË»µ»² Áº¾² ¿Ä»² µ»² ÊÄÊĺ¾Ä
º»À ºÂĵʲĴ»»² ,³²ºË ÊÄ˻»ȻµÄÀ
Áʲ··Ä´ ÁÄÂĸ Áʲ´Â·² Á·² ¼»»ÊºÃÄ ·È ºÊ»³·ÊĔ Äɲº º²¶ ÁÄÀ ò·· »·· ,Ì·»ÀË´³· Ì·»Â¹·Ê³ ú·´ ¿Ä¾² Á·Æ ºÂÄ´Ä´ "µÂÄ º·²Ã" »µ Á»² ¿»»¹¶
Á»»É ºÊ»Ê´»ÀÄ º²¶ ,̷»µÀ ÄÂÄ´»»² Ä»»Â »µ Å»·² ÁÄÀ²Â ¿Äµ ¼Ê·µ Áº½»ÊÊ²Æ Á³Ê²ºËÄ´ ¸»² ¿²¸Â»»² Á·² µÂ¾Ä .Á²µÂ²¾
'Ê ³Ê¶ ÁÄÀ²Â Á'º»À µ»² ² µÂ²¾´ÂÄ .ºÂÄ´Ä´ ·È ÁÄÂÄ··²µ ¿·È ¿»Â»ÂÀ ĺʻ¸»Â²´Ê² Á·² ¶³»³Ã Á»»¸ Á·Æ ºÊ»¾²¸»² ,µ»² Êĵ
Á½¾Ä··
ÃÄ
Ä´»À·Ê²
¼»·²
ÁÄÀ·É
²ÁÄ··Ä´¸»²ÊÄ .¾"¸ µ¾Äƶ²Ë Ê·µ´»³² ÁÄ··Ä´ ¸»² ,µ¾Äƶ²Ë ³Ê¶ ,µ»² Êĵ .ÊÄ»·²··Â»»² ÊÄ .ĺ²ɲ³ Ä´»¾²À² Á·Æ ºÊĺ»»··Êĵ
º²¶ ÊĽ¾Ä·· ,³Ê "ÊÄË»ÉÄ»" ÊÄÀ·ÊÆ Á»² "Ļ˷À¶ ¼²¾À" ÊÄÂÄÆ·ÊĴû·² Êĵ Á²À»Ê² ÊÄ´»º·¾³ ² þ² Áʲ··Ä´ ʺÆ ¸»²
Á»»¸ Á»² Á³Ä¾ ÊÄÀ·ÊÆ-´ÂÄÊºË ² ºÊ»ÆÄ´ º¾Ä·· ĺ»»··È »µ Á·Æ Áʲ» »µ Á»² µÂ²¾´ÂÄ Ã²·· ,ÃÉľĔÀ²É ¿·È ´»µÂÄ»»´Â»»Ê² ÁÄ··Ä´ ºË»Â ·¾»Æ² ¸»² ³·ºË Á»»¸ Á»² ò··
.µÂ²¾´ÂÄ ,¶Â»µÀ Ä»»Â ÊÄ º²¶ ºÂ²¶ ÄÂÄ´»»² Á»»¸ Å»·² .¶À¹¾À ,"ÊÄ··Éà µ¾Äƶ²Ë" ÁÄÀ²Â ¿Äµ º´²Êº ò·· ÃÄĔÄ ,´Â·È»»¶ Ľ»¾ÂÄ··Ä´ Á»»É
!º²¶Ä´ º²¶ ÊÄ´Ê»³ ÊÄË»º»Ê³ ÊĵĻ
»µ º¾»»ÈÊĵ ò·· ¾Ä··²º ² º»»ºË
ÁÃɲ··Ä´Æ»·² Á»·Ë ¸»² ,¶À¾Ë ,Á·¸ Á»»¸ Á·² ÊĺÊĵ·¶ º´ÂÄʳĴû·Ê² ,¾"¸ µ¾Äƶ²Ë ¶À¾Ë ³Ê¶ Á·Æ ĺ½»ËÄ´
»»ÊºÄ´ Á³»¾³Ä´ ¸»² ÊÄ Êij² ,µÂ²¾´ÂÄ Á»² ²Á»² ,ÄĔ²Ê»»² Á·Æ ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º »»Àʲ ÄË»º»Ê³ »µ Á»² ʻȻƲ ÊÄË»µ»² ² ¸»² ÊĺÄĔË Ê²» ÁÄÈ ¿·Ê²
¾²À»»É º²¶ ÊÄ Á·² ¿²ºËĔ² Á»»¸ ·È » µÃ¾²Áʲ··Ä´ºÂ²É²³¸»²Ã²··Ä»Ã»À ² ÁÄ··Ä´ ÊĺÄĔË Á·² ÊÄ»ÊÆ ¸»² ÊĽ¾Ä·· ÊÄË»µ»² ÊÄ»»Â ² Áʲ··Ä´ º¾ÄºËÄ´Æ»·² ²"ÃÈÉ ³½´ÇÉ .
- ÁÄÀ·ÉÄ´ ¸»² ÊÄ ·²·· Á·Æ ÁÃÄ´Ê²Æ ºË»Â ¾»Æ ò·· Á·² ,"ÁºÊ²Ĕòʺ-Êĵ»É" ¸»² ÁÄÀ²Â Á»»¸ Å»·² ò·· ,³Ê ÊÄ'³·Ë¹ ʲ´ µÊ²ÆÀĺà ÄË»'µÊ¹ »µ Á»² ÃÉľĔÀ²É
¿·»¾ Á¾ÄºË ¼»¸ ºÄ·· ÊÄ ÁÄÀÄ·· Ê²Æ Á·² Êij»² Á·² µÂ²¾´ÂÄ Á»² ¿»ÂÉÃÄ Á·² ¿»Â³Ê ."ºÂÄ´Ä´" Ä»»Â »µ Áʲ··Ä´ ÁÆ·ÊÄ´ Á·Æ º»»¸ ¿»»³ ,Á²µÂ²¾ Á·Æ ºÂÄ´Ä´ ¾»¶
ÁʲÆĴû·Ê² ¸»² ¶À¾Ë ÊĴ·» Êĵ .Á»µ¶ ¶¾È¶ ÊÄ»»¸ ´»µ¾·Ë ¿»² ÁÄÂĸ º¾Ä·· »µ Á³Ä ,µ·²Ê Ĕ»ËµÊ²¾ Á·² ÉʲĔ Ĕ»ËµÊ²¾
È"¶´¶ »»³ ,¶³»Ë» ÊÄʺ»»Â »µ Á»² ÁÄÂÊľ .ÁÊÄÀ²É-¸²´ Ä˺»»µ »µ Á·Æ ,µ¾Äƶ²Ë ³Ê¶ Á·Æ µ¾»³ ² Êĺ·² ºÊ²µ º²¶ ÁÄÀ .ɾ²··ºÄ³²¸»¾ÄÁ»··É
Á·² ,¾"ȸ ʲ´Â·² »·¾¶ µ·µ ¾²·ÀË »³Ê ÊÄµÂ¾Ä Êĵ ÁÄ··Ä´ ¼»·² ¸»² µ»² Êĵ ,Á²ÀÊĴ·» ² ÁÄ··Ä´ ¼²Â ¸»² ÊÄ ÁÄ·· Á·Æ ÄË»À»»¶ Ê²Æ Ì·Ê»µ ÊÄ´»¾µÂÄÈ º»·³Ä´ ·¸¸Å Áȸ²¸¯
»µ Á»² ºÂÄÊľĴ ÊÄ º²¶ ÊĺÄĔË Á » ²Áʲ··Ä´ÊºÆ¸»²ÊĽ¾Ä··µ»² Á»² ºÊÄ·· ,Ê»µÂ·À ÁË»Êĺ»¾»À ² Á»² ¼»¸Á³²¶Ä½¾Ä··¶Ê·Ì»Â³Êĺ·Êĵ ,Áµ»²
º²¶ÊÄ·²·· ,µÂ²¾´ÂÄ Á»² Ì·³»Ë» ľ²É²¾ ´»µÂÄÊÄ·· ,ÁÊ»·ÊÆÊ²Æ Á·² ¿»Ê² ,À"µËÌ ¿ÄÂ·Æ Äº½»ËÄ´ »µ º¾ÄºËÄ´Ê²Æ ÁÈÊ·É Êĵ² ÁÆ»·É·È»»² Á³»·¾ÊÄ ºÂÄÉÄ´ ºË»Â !
·È Á³Ä¾ Á»»¸ ºÄÀµ»··Ä´ º²¶ ò·· ³Ê .Á²µÂ²¾ Á»² Ì·Ê»µ Ľ»¾ÂÄ··Ä´ ÁĴ»µ
