Page 9 - Yidishe Tzeit - אידישע צייט
P. 9
:Ȳ´Æ³ É´»¸³Æ
.ÁÄÀ·ÉÊij»² ÊÄµÂ»É Ä¾² Á·² Ì·¹ĔËÀ ľ² Á·Æ ɾ¹ Êĵ ¸»² ¾»·²·· Á·² ,"¶É·¾¹ Ê帻·º ·²·· ,¾²ÊË» Çʲ Á»»É ÁÉ»ËĔ² òµ Á¾²¸ »»¸ ¸² ,¿»²³´
»µ Ê²Æ Á·² ¼»¸ Ê²Æ ÁÄÀ·É²³ ¼Ä¾ÊÄµÂ»É Ä¾² Á³²¶ ÊĺÃÉÄ .ɾ¹²¿ÄµÁ»²º²¶Ä´Á³²¶Ã²·· ÊÄ»»¸ ò·· º¾Ä´ òµ Å»·² Á´»·² ĵÂÄƲ¶ º»À ÁºÊ²·· ¼Ä¾Êĵ»É
¾Ä»ÈÄÆà º²¶'Àò··Ë²ÂÄɲÀËĴʲ´²¶¹ÆËÀÄȲ´ .Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ Á·Æ ÁÄÀ·É²³ ÁÄ»»´ ÁÊĺ¾Ä
ÊÄµÂ»É 'Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë' ÊĺÂĸ»·º Ä´»¾µÂÄÈ »µ Ê²Æ º¾ÄºË²³ :iqkwqbohvhbw_sx_oqgdand_ydoymqjhkwqc
²¸² Á»² ÉÃ·Ä ¸»² ÁÄÀ ÁÄ·· ɲÀËÄ´ Á·² º»»Éû¸ ² Á´ÂÄʳ·È»»Ê² wh_mh`wghmwqmj_onhheduwxvmhhe !nBhk hb rhd_ dooq wh_mb _vk_ ghm
.'ö ¾Ä³ Ê»²À »³Ê ÌɵÈ' Á·Æ ¶·ÈÀ Ä´»¾»»¶ ¼»·² ʲ ,ÁÄÀ·ÂÄ´ ʲ ºË»Â Ãɲʺ-ÄÉË·Ĕ »µ Á³²¶ ʲ»-»»¶ òµ ľÄÉĸ ² Á»² ºÉ²ĔÄ´À²È ´»º¾Äƴʲ¸ Á³²¶ ÃÄÀ²À »µ
» µ»»³´²º¿Â·Æ¼ÄÊÆËÄ´»µÁÄ··Ä´ÁÄÂĸÁ½²¸Äº·´»µ !¼Ä¾ÊÄµÂ»É »µ Ê²Æ Á½²¸ ĺ·´ º´ÂÄʳĴ »µ »»³ Ì³Ë ÁµÄ» º´»»¾Ä´ º²¶‘Àò·· "º¾Ä´ ÄÉË·Æ" Ä´»¾»»¶
º²¶ ÁĴ²´Ä´ ʲ ¸»²'À »·· ¿»ºÄÀ·² ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º ÄÊÄ··Ë ,¶ÂÌÀ Ä´»µ'½·Ì²¾À²ÁÄɲËÄ´Êĵ»ɻµÊ²Æº²¶'À »µ ºÉ»ËĴƲʲ ÁĔ»¾ »µ Å»·² "·ÂÂÄ Ê»²Àµ ²É¾²" Á² º»À Á·² ,º½»¾
º»À ÁÄ»»Êµ ¿·Ê² ¼»¸ ¿»ÂÆ ÁÆ»·² ¾½»»ÀË ² º»À ÊÄµÂ»É ÁĸĴ ÁÄÀ »»Ã ;»»¸ Ê²Æ µ¹·»À³ Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ ¼Ê·µ º´»»ÈÊÄ ¾Ä»ÈÄĔà ̷À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ Á‘Ê²Æ Êij»² ÃÄ Ãº»´ úƻ·¾" :¼Ä¾Êĵ»É
..ºÂĶ »µ Á»² ¼Ä¾½»³ ĵÂIJÆË Á·² ˲ ÄɲÀËÄ´ »µ Á²È »Æ¾² »µ º»À ÊËÉ ¿Äµ ÁÉʲºËÊ²Æ ·È »»Ã Á·² Á»»¸ ¶Â¶À ·È »»¸ …!"ɲʺ
Ä´»µÊĺ»»·· Å»·² Á»·Ë ºÄ³Ê² ÁÄÀ ¸² ,¸»² ÃÄ»»Â ĺ·´ ʲ´ »µ .¿»ËµÉ Ì·¹ÆËÀ ·¾Æ² »·· ´»µÂÄĸ Ì·Ë´Ê̶ òµ ÁÄ··Ä´ ¸»² û·Ê´ »··
ºÄ·· ò·· ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º ÊÄ´»¾µÂÄÈ »µ Ê²Æ Ì·ÂÌÀ Ľ»¾ÊĶ Êĵ" ¾½»³ ÊĵÂIJĔË Êĵ ÁÄÀ·É²³ Á³²¶ Ì·¹ÆËÀ ľ² ĺ¾·ÆÄ´Êij»² Á³²¶ ,̾·½» »¾Ä³ Á»»É ºË»Â ÁȲ´Â»² ÁÄÂĸ ò··
ÁľĔ²ºË ĺ²ÃÄʺ»² ʲ´ ÄË»ÊÆ º»À Êĺ»»·· ÁÄ»È ¶"»² ¼»¸ ʲ´¿ÄµÁ·ÆÄ»ÊÄÃÊĵÁ»²ÄºÃÉĸ»µ — "û·Ê´ ºÊÄ·· ʲºÉ²µ ÄÊÄ»»¸ ÁÄÀÄ »»¸ ,²» !!!Áʲ¾²µ ÊĺÊĵ·¶ ÄÊÄ··Ë º»À ÃÄÉË·Æ
»µ Ê²Æ ¶"»² Á½ÄÊĔ˺² ò·· ,¼Ä¾½»³ Ä»»Â Á·² ,Ä»ÊÄà »µ Á»² ··»Ã·¾ÉÃÉÄ ,"Ê»²À »³Ê Á·Æ ÁĴ·¾»»ÈÊÄ" Ä»ÊÄà Á½»»Ê »»¸ !ÄÉË·Æ Á»² Á»»Ê² òµ Á´»»¾ Á·² Ì·º·ÊÆ ÄºÄ··Äʲ¶Ä´Ã»·²
Áº¾²¶·È² Á·² ¶²Â¶ Ľ»»ÊºÃ»»´ ² ÊÄµÂ»É Ê帻·º ÊÄ´»¾µÂÄÈ -ÁÄ»»¾ ÊÄµÂ»É Á»² ¿»¹À·À ĺÀ»Ê²³ ¼Ê·µ º¾ÄºËÄ´Æ»·Â·È »»¸ Á³²¶ »·¸² ¾»»·· !ÁÀ¸ ¾½³· ÌÄ ¾½³ !º»ÀÊĵ ÁÄÀĺ² Á·² Á³Ä¾
.Ê·µ· Ê·µ¾ ¶ÉµÈ ĺ¾Èʲ··Ä´Â»»² Êĸ·² º»À ÊËÉ Á½»¾³»¾ ÊÄ»»¸ µÂÄ»È ,ºÄ³Ê² Ä´»ºÆ²¶Êĺû»À ² Á¸»··²³ Á³²¶ Ľ¾Ä·· ,¾²»Êº²À !ÁÊĺ¾Ä ÄÊÄ»»¸ »»³ ÁĸĴ
!Ê»²À »³Ê º»À ÊË·ÉÀ ´»³»»² Á³»»¾³ Ê»À :º¾² ¸»³ ´Â·» Á·Æ ´·ÂÄ´ ºË»Â ¼»¸ ÁÄÂÄÉ ÊÄµÂ»É »µ ò·· Á·Æ ºÂ²ÃÄʺ»² Á·² ¹ÃÆ" Ä··»Ã²À »µ Áʻƽʷµ ºÂÄÉÄ´ ¶"³ ÁÄÀ º²¶ ¿Äµ ɲµ²
six }gi{ mdef uitmo |vfmg hkpzh sid |vomm|ulpdhtmd
qm}ig{ fdltij qvg ,uthpve|mdrme|~{gzp~irikhm|ri}ppio
º"¾Ä³¶ »ÂË ¹ÃÆ ¿·»¾ Ê·² ¶"»² ,'·Â»Ì·³Ê ÌÉµÈ ÊÄ»µ' ¿ÄÂij»·¶Ä´ Á·² Á´»¸»Ê ÁµÂÄ»»ºËʲÆij Á'º»À ´Â²¶ÂÄÀ²¸·È Á»² Áº¾²¶Ä´Æ² Áʲ··Ä´
,gdcohwa weqhk_ nwc_ `wc ,lh_`a q `dxf hhwb ghm kqo_s ,_ ghkx lhd`kghhg ikmhk_ xwqc h`w u cac _ ghkx wqh_m k_jhm cmkx `wc ,kkdjc kcom d hc xghdd_vwq` hjbwm wh_m w w dh
d hc ,bhhddx k_dh w ,no_m k_hw`a w cxmk ckhsy b `_
·¸¸Å Áȸ²¸¯
²"ÃÈÉ ¼¸È´²Æ .
! d hc ydmdfc hwmdx kkdj h_`a q `dxf gwqbodc qjhkgq hb nds wqbkh` qehhddkhhg
.ÁÄÀ·ÉÊij»² ÊÄµÂ»É Ä¾² Á·² Ì·¹ĔËÀ ľ² Á·Æ ɾ¹ Êĵ ¸»² ¾»·²·· Á·² ,"¶É·¾¹ Ê帻·º ·²·· ,¾²ÊË» Çʲ Á»»É ÁÉ»ËĔ² òµ Á¾²¸ »»¸ ¸² ,¿»²³´
»µ Ê²Æ Á·² ¼»¸ Ê²Æ ÁÄÀ·É²³ ¼Ä¾ÊÄµÂ»É Ä¾² Á³²¶ ÊĺÃÉÄ .ɾ¹²¿ÄµÁ»²º²¶Ä´Á³²¶Ã²·· ÊÄ»»¸ ò·· º¾Ä´ òµ Å»·² Á´»·² ĵÂÄƲ¶ º»À ÁºÊ²·· ¼Ä¾Êĵ»É
¾Ä»ÈÄÆà º²¶'Àò··Ë²ÂÄɲÀËĴʲ´²¶¹ÆËÀÄȲ´ .Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ Á·Æ ÁÄÀ·É²³ ÁÄ»»´ ÁÊĺ¾Ä
ÊÄµÂ»É 'Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë' ÊĺÂĸ»·º Ä´»¾µÂÄÈ »µ Ê²Æ º¾ÄºË²³ :iqkwqbohvhbw_sx_oqgdand_ydoymqjhkwqc
²¸² Á»² ÉÃ·Ä ¸»² ÁÄÀ ÁÄ·· ɲÀËÄ´ Á·² º»»Éû¸ ² Á´ÂÄʳ·È»»Ê² wh_mh`wghmwqmj_onhheduwxvmhhe !nBhk hb rhd_ dooq wh_mb _vk_ ghm
.'ö ¾Ä³ Ê»²À »³Ê ÌɵÈ' Á·Æ ¶·ÈÀ Ä´»¾»»¶ ¼»·² ʲ ,ÁÄÀ·ÂÄ´ ʲ ºË»Â Ãɲʺ-ÄÉË·Ĕ »µ Á³²¶ ʲ»-»»¶ òµ ľÄÉĸ ² Á»² ºÉ²ĔÄ´À²È ´»º¾Äƴʲ¸ Á³²¶ ÃÄÀ²À »µ
» µ»»³´²º¿Â·Æ¼ÄÊÆËÄ´»µÁÄ··Ä´ÁÄÂĸÁ½²¸Äº·´»µ !¼Ä¾ÊÄµÂ»É »µ Ê²Æ Á½²¸ ĺ·´ º´ÂÄʳĴ »µ »»³ Ì³Ë ÁµÄ» º´»»¾Ä´ º²¶‘Àò·· "º¾Ä´ ÄÉË·Æ" Ä´»¾»»¶
º²¶ ÁĴ²´Ä´ ʲ ¸»²'À »·· ¿»ºÄÀ·² ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º ÄÊÄ··Ë ,¶ÂÌÀ Ä´»µ'½·Ì²¾À²ÁÄɲËÄ´Êĵ»ɻµÊ²Æº²¶'À »µ ºÉ»ËĴƲʲ ÁĔ»¾ »µ Å»·² "·ÂÂÄ Ê»²Àµ ²É¾²" Á² º»À Á·² ,º½»¾
º»À ÁÄ»»Êµ ¿·Ê² ¼»¸ ¿»ÂÆ ÁÆ»·² ¾½»»ÀË ² º»À ÊÄµÂ»É ÁĸĴ ÁÄÀ »»Ã ;»»¸ Ê²Æ µ¹·»À³ Ì·À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ ¼Ê·µ º´»»ÈÊÄ ¾Ä»ÈÄĔà ̷À·¹¶ »ÊÀ·Ë ¾¾·½ Á‘Ê²Æ Êij»² ÃÄ Ãº»´ úƻ·¾" :¼Ä¾Êĵ»É
..ºÂĶ »µ Á»² ¼Ä¾½»³ ĵÂIJÆË Á·² ˲ ÄɲÀËÄ´ »µ Á²È »Æ¾² »µ º»À ÊËÉ ¿Äµ ÁÉʲºËÊ²Æ ·È »»Ã Á·² Á»»¸ ¶Â¶À ·È »»¸ …!"ɲʺ
Ä´»µÊĺ»»·· Å»·² Á»·Ë ºÄ³Ê² ÁÄÀ ¸² ,¸»² ÃÄ»»Â ĺ·´ ʲ´ »µ .¿»ËµÉ Ì·¹ÆËÀ ·¾Æ² »·· ´»µÂÄĸ Ì·Ë´Ê̶ òµ ÁÄ··Ä´ ¸»² û·Ê´ »··
ºÄ·· ò·· ÊÄµÂ»É ÊĺÂĸ»·º ÊÄ´»¾µÂÄÈ »µ Ê²Æ Ì·ÂÌÀ Ľ»¾ÊĶ Êĵ" ¾½»³ ÊĵÂIJĔË Êĵ ÁÄÀ·É²³ Á³²¶ Ì·¹ÆËÀ ľ² ĺ¾·ÆÄ´Êij»² Á³²¶ ,̾·½» »¾Ä³ Á»»É ºË»Â ÁȲ´Â»² ÁÄÂĸ ò··
ÁľĔ²ºË ĺ²ÃÄʺ»² ʲ´ ÄË»ÊÆ º»À Êĺ»»·· ÁÄ»È ¶"»² ¼»¸ ʲ´¿ÄµÁ·ÆÄ»ÊÄÃÊĵÁ»²ÄºÃÉĸ»µ — "û·Ê´ ºÊÄ·· ʲºÉ²µ ÄÊÄ»»¸ ÁÄÀÄ »»¸ ,²» !!!Áʲ¾²µ ÊĺÊĵ·¶ ÄÊÄ··Ë º»À ÃÄÉË·Æ
»µ Ê²Æ ¶"»² Á½ÄÊĔ˺² ò·· ,¼Ä¾½»³ Ä»»Â Á·² ,Ä»ÊÄà »µ Á»² ··»Ã·¾ÉÃÉÄ ,"Ê»²À »³Ê Á·Æ ÁĴ·¾»»ÈÊÄ" Ä»ÊÄà Á½»»Ê »»¸ !ÄÉË·Æ Á»² Á»»Ê² òµ Á´»»¾ Á·² Ì·º·ÊÆ ÄºÄ··Äʲ¶Ä´Ã»·²
Áº¾²¶·È² Á·² ¶²Â¶ Ľ»»ÊºÃ»»´ ² ÊÄµÂ»É Ê帻·º ÊÄ´»¾µÂÄÈ -ÁÄ»»¾ ÊÄµÂ»É Á»² ¿»¹À·À ĺÀ»Ê²³ ¼Ê·µ º¾ÄºËÄ´Æ»·Â·È »»¸ Á³²¶ »·¸² ¾»»·· !ÁÀ¸ ¾½³· ÌÄ ¾½³ !º»ÀÊĵ ÁÄÀĺ² Á·² Á³Ä¾
.Ê·µ· Ê·µ¾ ¶ÉµÈ ĺ¾Èʲ··Ä´Â»»² Êĸ·² º»À ÊËÉ Á½»¾³»¾ ÊÄ»»¸ µÂÄ»È ,ºÄ³Ê² Ä´»ºÆ²¶Êĺû»À ² Á¸»··²³ Á³²¶ Ľ¾Ä·· ,¾²»Êº²À !ÁÊĺ¾Ä ÄÊÄ»»¸ »»³ ÁĸĴ
!Ê»²À »³Ê º»À ÊË·ÉÀ ´»³»»² Á³»»¾³ Ê»À :º¾² ¸»³ ´Â·» Á·Æ ´·ÂÄ´ ºË»Â ¼»¸ ÁÄÂÄÉ ÊÄµÂ»É »µ ò·· Á·Æ ºÂ²ÃÄʺ»² Á·² ¹ÃÆ" Ä··»Ã²À »µ Áʻƽʷµ ºÂÄÉÄ´ ¶"³ ÁÄÀ º²¶ ¿Äµ ɲµ²
six }gi{ mdef uitmo |vfmg hkpzh sid |vomm|ulpdhtmd
qm}ig{ fdltij qvg ,uthpve|mdrme|~{gzp~irikhm|ri}ppio
º"¾Ä³¶ »ÂË ¹ÃÆ ¿·»¾ Ê·² ¶"»² ,'·Â»Ì·³Ê ÌÉµÈ ÊÄ»µ' ¿ÄÂij»·¶Ä´ Á·² Á´»¸»Ê ÁµÂÄ»»ºËʲÆij Á'º»À ´Â²¶ÂÄÀ²¸·È Á»² Áº¾²¶Ä´Æ² Áʲ··Ä´
,gdcohwa weqhk_ nwc_ `wc ,lh_`a q `dxf hhwb ghm kqo_s ,_ ghkx lhd`kghhg ikmhk_ xwqc h`w u cac _ ghkx wqh_m k_jhm cmkx `wc ,kkdjc kcom d hc xghdd_vwq` hjbwm wh_m w w dh
d hc ,bhhddx k_dh w ,no_m k_hw`a w cxmk ckhsy b `_
·¸¸Å Áȸ²¸¯
²"ÃÈÉ ¼¸È´²Æ .
! d hc ydmdfc hwmdx kkdj h_`a q `dxf gwqbodc qjhkgq hb nds wqbkh` qehhddkhhg
